چگونه یک مترجم موفق باشیم؟

برای مترجم شدن نیاز به سه مهارت ذیل است :

۱-داشتن تسلط کامل به زبان مادری (مثلا زبان فارسی)

۲-داشتن تسلط کامل به زبان خارجی (مثلا زبان انگلیسی)

۳-داشتن تسلط کامل به موضوعی که می خواهید ترجمه کنید.

علاوه بر سه مهارت فوق،(تسلط به زبان مبداء ، مقصد و موضوع ) ترجمه متون نیاز به خلاقیت، هوشمندی،شور و شوق،عشق _علاقه و انسجام فکری دارد.

به جرات می توان گفت،دانستن زبان مادری از سایر موارد مهم تر است، در غیر این صورت، مترجم «گنگ خواب» دیده ای خواهد شد که خواب آشفته ای  را دیده ومی خواهد ان را به یک آدم « کر » تعریف کند! نتیجه کارهم از پیش معلوم است. به هر حال مترجمان تازه کار لاجرم باید خود را به « اقیانوس ادبیات فارس » بزنند،و ذهن غبار گرفته خود را با امواج کف آلود این اقیانوس خروشان بشویند! بدیهی است گستره ادبیات فارسی شامل ادبیات کهن تا ادبیات معاصر میشود و مطاله تنها گستره معاصر یا کهن کفایت نمیکند.

داشتن تسلط کامل به یک زبان خارجی نیز مهم است. این بدین معنی است که مترجم باید _ علاوه بر رشته تخصصی خود _ مطالعه وسیعی در زمینه فرهنگ ، آداب و رسوم،هنجارهای اجتماعی، هنر وادبیات …. کشور زبان خارجی داشته باشد. برای مثال فرض کنید شما  مدرک دکتری در رشته مکانیک گرفته اید، ودر این رشته بخوبی به زبان انگلیسی مسلط هستید و حالا میخواهید کتابی را به این زبان  ترجمه کنید.اگر این کتاب با قطعه شعری شروع شده باشد، بدون شک در ترجمه درمانده می شوید. چرا !؟ چون شما فقط در ترجمه متون رشته مکانیک مهارت دارید! نه در ترجمه شعر.  به نظر می رسد بهترین روش، در ابتدای کار،مطالعه و ترجمه متون ساده  است. باید با محور قرار دادن رشته تخصصی خود،به رشته های دیگر نیز گریز زد وتجربه و مهارت خود را افزون کرد. به قول فردوسی بزرگ : «میاسای زآموختن یک زمان» . مترجم تازه کار باید با صبوری وپشتکار آرام _ آرام این راه بی پایان را طی کند. و به مرحله ای خواهد رسید که مانند یک شعبده باز باعث شگفتی می گردد و این لب کلام تجربه  تقریبا بیست ساله من در ترجمه است.

تسلط داشتن به موضوع نیز مهم است. چون عدم تسلط به موضوع موجب گمراهی مترجم میشود. و این امر گهگاه باعث ترجمه های مضحک می شود ودر نهایت منجر به سر خوردگی مترجم می گردد. برای مثال کسی که در کار جوشکاری ده سال تجربه دارد، می تواند متون جوشکاری را به خوبی ترجمه کند.البته این به این معنی نیست که برای مترجم تمام عیار شدن در زمینه جوشکاری،نیاز به تجربه ده ساله کاردر زمینه جوشکاری است ! بلکه آشنایی شما با جوشکاری ، تجهزات آن،عیوب جوش وروش های بازرسی کفایت میکند. به شرط اینکه هر زمانی درمورد درک مفهوم جمله ای شک کردید،باید بدانید که احتمال خارج شدن از موضوع وجود دارد. به هر حال درصورت شک بهترین راه مطالعه بیشتردر متون معتبر تر است، یا مشورت با استادان متبحر در این زمینه است.ذکر یک مثال شاید خالی از لطف نباشد: یکی از نویسندگان فرانسوی می خواست در مورد برف وسرما بنویسد، هر چه فکر می کرد چیزی به نظرش نمیرسید، تا اینکه رفت به کوهی پر از برف و پاهایش را داخل برف کرد وشروع به نوشتن نمود !
 به طور کلی مترجم شدن،فرآیندی است زمان بر و طولانی مدت،مانند چاه کندن با سوزن است.آنهایی که عجول و کم حوصله هستتند،در مانده می شوند و ناکام.برای تسلط کامل به یک زبان خارجی،باید از صبح نتابیده هنوز افتاب شروع کرد،وتا شب هنگام ادامه داد.تا چنین پر کاری نداشته باشی، محال است مترجمی توانا شوید.« تا نگردی اشنا زین پرده رمزی نشنوی » البته به بر کت تکنولوژی،این راه هموار و اسان شده هست. تکنولوژی «گوی توفیق و کرامت را در میان افکنده است » اما متاسفانه کس به میدان در نمی اید! به هر حال با مدد گرفتن از این چراغ جادو  می توان ره صد ساله را یک شبه رفت.اما چطور و چگونه!؟

کانال تلگرامی مارا دنبال بکنید t.me/motarjem_ali